De helende werking van beweging en dans

Het ontstaan van beweging binnen therapie en coaching
In deze tijd ervaren steeds meer mensen weer de helende werking van beweging en dans. Door allerlei oorzaken, bijvoorbeeld doordat de kerk dansen verbood, zijn we dat in de westerse cultuur een beetje kwijt geraakt. Dit in tegenstelling tot andere of oudere culturen waarin nog directe verbondenheid gevoeld wordt met de natuur en waar mens, natuur en God niet van elkaar werden gescheiden.

Het zit in onze natuur

Dans is waarschijnlijk al zo oud als de mens zelf. De primitiefste mens had al behoefte om zich te uiten via het lichaam. Interessant is dat ook dieren dansen, zoals bijvoorbeeld muggen en kraanvogels. Het zit gewoonweg in onze natuur. 

Diepe gevoelens zoals oer angsten, woede, verdriet, vreugde of seksuele gevoelens die in relatie staan met de natuurverschijnselen zoals onweer, droogte of overstromingen worden geuit via het meest voor de hand liggende instrument: het lichaam. Dit gebeurt dan bijvoorbeeld in krijgsdansen, oogstdansen, doodsdansen en paringsdansen.De primitieve mens was verbonden met de natuur en leefde met zijn lichaamsritmes en de ritmes van de natuur zoals de seizoenen en dag en nacht.

In de primitieve cultuur hoorden bidden, werken en dansen bij elkaar, zo dicht dat ze nauwelijks te onderscheiden waren. Al dansende werd hetgeen angst inboezemde op een afstand gehouden en het goede aangemoedigd.

Functie van dans in de historie

Dans vervult verschillende functies. En deze functie verschuift en ontwikkelt zicht in relatie tot de tijdgeest. In vroeger tijden kwam men in contact met eigenschappen van dieren die men zelf niet had of te weinig door dieren na te bootsen in dans.

Of men probeerde de natuurgoden tevreden te stellen door dansen. Zonne-, jacht-, oorlogs-, regen- en sjamanistische dansen werden door de mannen gedanst. De vrouwen dansten meestal de vruchtbaarheids- en oogstdansen, evenals de dansen bij geboorte en maanrituelen.

In het begin zorgde het lichaam zelf voor de begeleiding van de dansen door klappen, stampen, of geluiden te maken. Later kwamen er trommels bij en eenvoudige instrumenten zoals stokken, ratels of fluiten.

Midden in de vierde eeuw ontstond er een oppositie tegen dans, met name tegen de religieuze dans-extase. Men kreeg minachting voor het lichaam. De meeste dansverboden ontstonden tussen 1200 en 1500. Er was een kloof ontstaan tussen lichaam en geest. In 1660 werd de eerste dansacademie opgericht. Lodewijk de Veertiende gebruikte op het hof ballet om zijn macht te tonen. In de tijd van de Romantiek ging men steeds hoger op de tenen staan. (Giselle, Zwanenmeer).

Een nieuwe tijd voor dans en expressie

Isadora Duncan, een danseres, kwam rond 1900, tijdens de opkomst van het symbolisme in de kunst, met haar eigen vrije vorm van dans die revolutionair was in die tijd. Zij verzette zich tegen de academische dans en baande de weg voor de moderne dans: dansen uit het zielsgebied, uitdrukken van gevoelens.

In diezelfde periode was Rudolf von Laban, architect en danser, een zeer belangrijke creatieve voorman. Hij ontwierp een bewegings- en harmonieleer: de Labananalyse. Hier in maakte hij een notatie van kwantitatieve en kwalitatieve aspecten van lichaamsbeweging en notatie van het lichaam in relatie met de ruimte. Nog steeds wordt heden ten dagen zijn notatieleer gebruikt. Irmgard Bartenieff, een fysiotherapeute, combineerde Labans bewegingsprincipes met anatomische en neurologische concepten en ontwikkelde een aantal basisoefeningen: de Bartenieff fundamentals.

Ook Jung schreef in 1916 een artikel waarin hij lichaamsexpressie noemt als een van de manieren om vorm te geven aan het onbewuste. Mary Starks Whitehouse, psychotherapeute en danseres, baseerde haar aanpak op Jungs actieve imaginatie en ontwikkelde “authentic movement”. Het houdt een proces in van diep innerlijk luisteren naar bewegingsexpressie die spontaan is en niet gepland. 

Dans als therapie

Marian Chace was danseres en lerares. Zij ontdekte dat haar manier van werken met mensen naast esthetische waarde ook therapeutisch invloed had. Rond 1940 werd haar gevraagd om in een psychiatrisch ziekenhuis haar werkzaamheden in te zetten. In de jaren zestig begon ook de Nederlandse psychiater Charlotte Querido met een groep patiënten in een psychiatrisch ziekenhuis te dansen. Dit was het ontstaan van de Querido methode danstherapie. Bij deze vorm van danstherapie gaat het erom het wezenlijke in jezelf te realiseren. Wanneer de mens iets hiervan heeft ervaren is de weg naar heel wording begonnen.

De start van Body & Mind Language

Jos Dolstra was een leerling van Charlotte Querido en had een achtergrond als dansdocente en choreografe. Na haar afstuderen als danstherapeute volgde zij opleidingen in intuïtieve ontwikkeling en NLP. Zij zocht naar een manier om de non verbale therapie en de verbale gesprekstherapie elkaar te laten versterken.

Binnen de door haar ontwikkelde methode voor coaching Body & Mind Language wordt gebruik gemaakt van houding, gebaar en beweging met of zonder muziek. Wat behouden bleef is de overtuiging dat bewustwording niet de laatste stap is bij zelfrealisatie is, maar  dat daar uiting bij hoort. Het in expressie tonen wie je bent.

Doordat binnen BML de interventies zowel groot als heel minimaal kunnen worden ingezet kan deze aanpak worden gekoppeld aan andere technieken die de coach reeds als ervaring heeft. BML wordt ingezet binnen individuele coaching, in groepen en binnen trajecten in het bedrijfsleven. Over iets praten is van een andere orde dan tonen wat je diepste beweegredenen zijn. Dat kan zijn in een klein gebaar of in een dans waar de hele ruimte voor nodig is.

BML is geen danstherapie. Wel wordt binnen BML het lichaam betrokken binnen coaching om te komen tot het wezenlijke van de mens.

Wil je meer weten over de opleiding of geïnspireerd raken door onze nieuwsbrief? Meld je nu hieronder aan.